خدمات شهری و مبلمان شهری

مبلمان و خدمات شهری همه ابزار و تجهیزات مورد نیاز شهرها هستند که توسط شهرداری ها و سایر سازمان های شهری برای تجهیز فضاهای عمومی، زیبایی شهر و رفاه شهروندان نصب می شوند. مبلمان شهری به دو دسته اصلی مبلمان ضروری و مبلمان تزئینی تقسیم می شوند. مبلمان ضروری آن دسته از عناصری هستند که وجود آنها در سطح شهر ضروری و مهم است و باید در سطح شهر نصب و استفاده شود که در صورت عدم وجود آن ها، شهروندان با مشکل مواجه می شوند. از مبلمان ضروری شهری می توان به سرویس بهداشتی پارک ها، آبخوری، نیمکت، سطل زباله و … اشاره کرد. مبلمان شهری تزئینی به مبلمانی اطلاق می شود که برای زیباسازی، تزیین و جذابیت شهر استفاده می شود، فواره های میدان ها، گلدان های تزئینی در شهر، تندیس های افراد مشهور و … همگی نمونه هایی از مبلمان شهری تزئینی هستند.
هدف استفاده از مبلمان شهری
هدف از طراحی مبلمان شهری ایجاد محیطی خلاقانه و متمایز برای افرادی است که در آن زندگی می کنند. چنین محیطی که پر از تنوع است، به افراد آزادی انتخاب می دهد و پایه ای برای خلاقیت افراد فراهم می کند. فضاهای شهری حداکثر ارتباط را با مردم و محیط اطرافشان ایجاد می کند. بیایید نگاهی به اهداف اصلی مبلمان شهری بیندازیم:
1- زیباسازی محیط شهری
شاید بتوان گفت کارکرد اولیه مبلمان شهری زیباتر کردن شهر است. زیباسازی فضاهای شهری یکی از وظایف شهرداری هاست. در سال های اخیر با الهام از شهرهای خارجی، برخی از شهرهای داخلی به توسعه زیادی دست یافته اند. به این ترتیب اهمیت زیباسازی فضاهای شهری مورد توجه مسئولان قرار گرفته است. این امر به ویژه با نزدیک شدن به نوروز در شهرهای مختلف مشهود است.
2- ارتقای سطح زندگی و کیفیت شهروندان
یکی دیگر از اهداف مبلمان شهری ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است. وجود سطل زباله در محیط های شهری پاکیزگی شهر را تضمین می کند. اما وجود سطل های زباله زیبا نه تنها تمیزی شهر را تضمین می کند، بلکه سطح و کیفیت زندگی شهری را ارتقا می دهد. افزودن رنگ‌ ها و اشکال زیبا به ایستگاه‌ های اتوبوس حتی می‌ تواند زمان انتظار برای رسیدن اتوبوس‌ ها را کاهش دهد.
3- به نمایش گذاشتن ویژگی های فرهنگی یک شهر
طراحی مبلمان شهری متناسب با فرهنگ مردم شهرها می تواند هویت فرهنگی مردم منطقه را آشکار کند. به عنوان مثال می توان به بزرگداشت وقایع مهم تاریخی، قهرمانان ملی و افسانه های یک ملت و کشور، نمادها و افتخارات یک ملت و مذهب و … اشاره کرد.
4- ایجاد محیطی نوآورانه برای شهروندان
یکی دیگر از کارکرد های مبلمان شهری ایجاد فضایی برای ابراز خلاقیت شهروندان است. ببینید مبلمان شهری زیبا و نوآورانه چه چیزی را می تواند برای افراد در زمینه های مختلف زنده کند.
5- ایجاد ارتباط بین شهروندان و ارتقای روحیه عمومی
با ایجاد محیطی متفاوت از زندگی شهری خسته کننده و بی روح، حسی سرزنده و پرانرژی را برای شهروندان ایجاد می کند. محیط های شهری جذاب و پر جنب و جوش به طور غیرمستقیم بر نگاه رهگذران تأثیر می گذارد و می تواند روابط دوستانه ای بین افراد مختلف و شهروندان ایجاد کند.
ویژگی های مبلمان شهری
تمامی اجزای مبلمان شهری باید متمایز باشد تا استفاده از آنها آرامش و آسایش شهروندان را به همراه داشته باشد. از ویژگی های مبلمان شهری می توان به موارد زیادی اشاره کرد که از آن جمله می توان به:
1-زیبا و کاربردی
از آنجایی که ابزارهای زیباسازی شهری در معرض دید عموم قرار دارند، یکی از مهمترین ویژگی ها قطعا زیبایی این ابزار و تاسیسات است. ارتباط بهتر با شهروندان از طریق بصری ایجاد شده و رضایت عمومی را به دنبال دارد. حتی تابلوهای برق را هم می توان برای زیباتر کردن کوچه ها و خیابان ها جذاب تر طراحی کرد.
2- هماهنگی متقابل عناصر شهری
اجزای مختلف مبلمان شهری باید از نظر هدف و محل نصب هماهنگ باشند. مثلاً ساختن پل عابر پیاده در کوچه ای بدون تردد کار اشتباهی بوده و باعث هدر رفت پول و ناراضی شهروندان می شود! استفاده از عناصر مدرن و سنتی که باعث افزایش کارایی مبلمان شهری می شود، حائز اهمیت است. مصادیق صحیح استفاده صحیح و اصولی از این عناصر عبارتند از: نصب پل های عابر پیاده با پله برقی، کفپوش خیابان ها و معابر و تامین روشنایی مناسب از طریق چراغ های خیابان.
3- مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی
در ساخت مبلمان شهری باید از مصالح مناسب برای محل نصب استفاده شود. معمولاً این دستگاه ها در محیط باز و بدون پوشش نصب می شوند، بنابراین باید در برابر نور خورشید، باران و برف، تغییرات دمای روز و شب و تغییرات فصلی مقاومت کافی داشته باشند.
4-هزینه ساخت و محل نصب مناسب
از آنجایی که همه عناصر و سازه ها دارای هدف عمومی هستند، همیشه در معرض آسیب قرار دارند. بنابراین برای ساخت باید از مصالح اولیه و مناسب محل نصب استفاده کنیم. مثلا ساختن نیمکت های شهری و سطل های برنزی اشتباه و هدر دادن پول است. یکی دیگر از مصادیق هدر دادن پول، نصب پل های عابر پیاده در کوچه هایی است که ترافیک ندارند. استفاده از مشاوره کارشناسان مجرب در این زمینه مهم ترین عامل در جلوگیری از اصراف هزینه و استفاده ناکارآمد از این ابزار شهری است.
سخن پایانی
شهر ایده آل در دنیای مدرن، شهری نیست که همه امکانات در آن مدرن باشد، بلکه شهری است که می تواند نیازهای مختلف شهروندان خود را برآورده کند. شهرهای امروزی علاوه بر توجه به کارکرد عناصر مختلف شهری، باید آرامش شهروندان را نیز در نظر داشته باشند. برای رسیدن به این هدف، شهرداران و دست اندرکاران مبلمان شهری روش های زیادی برای پیاده سازی آن دارند.